معرفی کتاب پایی که جا ماند

کتاب "پایی که جا ماند"، یادداشت‌های روزانه سید ناصر حسینی‌پور در دوران اسارتش است که به‌صورت خاطره نوشته شده است. سید ناصر حسینی‌پور در شانزده سالگی، در آخرین روزهای جنگ، در جزیره مجنون به اسارت عراقی‌ها درآمد. وی در طول دوران اسارت شاهد وقایع تکان‌دهنده و دردآوری بوده و سعی کرده است دیده‌بان اتفاقات و حوادث ماندگار و درس‌آموز اسارت باشد و رفتارهای خوب  و بد عراقی‌ها را به‌صورت گزارش روزانه بنگارد؛ در عین حال که تلاش کرده است به امور روزمره نپردازد.

نکته جالبی که در همان ابتدای کتاب جلب توجه می کند، این بوده که نویسنده اثرش را به ولید فرحان، شکنجه‌ گر دیو صفت بعثی که از همه روش ها برای شکنجه سید ناصر و یاران دیگر بهره برده بود، تقدیم می کند! از این مسیر هم می توان به مقابله معصومانه مردانی پی برد که مشق آزادگی و تحمل و شفقت را از همان سنگرهای خاکی جبهه آموخته بودند.

 این کتاب در ابتدا در 23 صفحه به‌صورت خلاصه و رمزگونه و با چند کد و کلمه کوتاه در دوران اسارت این نویسنده، به‌صورت مخفیانه نوشته  و بعد از آزادی وی، براساس تاریخ، کدها و جمله‌های کوتاه که هرکدام گرای خاطره و اتفاق خاصی بوده، بازنویسی شده است به طوری که توانسته است خاطرات 187 روز  از 808 روز اسارت  را به تحریر درآورد. نگارش پایی که جا ماند، از زمان آزادی نویسنده کتاب از دوران اسارت تا دوباره نویسی این کتاب و پیدا کردن نکات مبهم و حوادثی که از یاد وی  رفته بود، حدود ده سال طول کشیده است.

در قسمت پایانی کتاب تصاویری از 23 صفحه دفترچه جیبی که نویسنده از عراق آورده، ضمیمه شده است. حسینی‌پور، کتاب خود را که بیش از 700 صفحه دارد براساس همین 23 صفحه نوشته است. وی نام این دفترچه را "تقلب‌های زندان" گذاشته بود. در پایین صفحه اول به طعنه جمله‌ای از صدام درباره اسرای ایرانی نوشته شده است: الاسرای ایرانی ضیوف من الاعراق! یعنی اسیران ایرانی در عراق مهمان‌اند! نویسنده، این جمله به این دلیل نوشته بود که اگر روزی  دفترچه‌اش به دست نگهبانان عراقی افتاد با دیدن این جمله صدام کاری با او و دفترچه  نداشته باشند. در این متن دستنویس نام صدام از آخر به اول نوشته شده است؛ یعنی مادص.

کتاب پایی که جا ماند ازجمله آثار برتر در حوزه ادبیات دفاع مقدس است که پس از تقریظ مقام معظم رهبری بر حاشیه‌ این کتاب، در کمتر از ۳ ماه به چاپ نوزدهم رسید و رکوردی بر جای گذاشت. پایی که جا ماند تا به امروز بیش از 22 بار تجدید چاپ شده است. مقام معظم رهبری در تقریظ خود، بر ترجمه عربی، انگلیسی و اردوی این کتاب تأکید کردند و در پی آن، رایزنی فرهنگی کشورمان در عراق، این کتاب منحصربه‌فرد را به زبان عربی ترجمه کرد.

متن تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب پایی که جا ماند، بدین شرح است: 

تاکنون هیچ کتابی نخوانده و هیچ سخنی نشنیده‌ام که صحنه‌های اسارت مردان ما در چنگال نامردمان بعثی عراق را، آن‌چنان که در این کتاب است به تصویر کشیده باشد. این یک روایت استثنایی از حوادث تکان‌دهنده‌ای است که از سویی صبر و پایداری و عظمت روحی جوانمردان ما را، و از سویی دیگر پستی و خباثت و قساوت نظامیان و گماشتگان صدام را، جزء به جزء و کلمه به کلمه دربرابر چشم و دل خواننده می‌گذارد و او را مبهوت می‌کند. احساس خواننده از یک سو شگفتی و تحسین و احساس عزت است، و از سویی دیگر: غم و خشم و نفرت.
کارهای لازم:
ـ ترجمه‌ سلیس به زبان‌های عربی و انگلیسی.
ـ درود و سلام به خانواده‌های مجاهد و مقاوم حسینی پور.